Πέμπτη 18 Απριλίου 2013

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τα υγρά φρένων των αυτοκινήτων.



Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τα υγρά φρένων των αυτοκινήτων.



   
Τα υγρά φρένων είναι ίσως ο δεύτερος ποιο σημαντικός  παράγοντας  για την ασφαλή οδήγηση  του αυτοκινήτου.

   Στα πρώτα αυτοκίνητα η πέδηση γίνονταν με μηχανισμούς που ενεργοποιούνταν με συρματόσχοινα.  Οι κατασκευαστές όμως σύντομα κατάλαβαν ότι η πίεση που έπρεπε να ασκηθεί στην επιφάνεια των τυμπάνων πέδησης (ταμπούρα) απαιτούσε πολύπλοκους και βαρείς μηχανισμούς.  Δεδομένου ότι τα τότε αυτοκίνητα ήταν πολύ βαρύτερα από ότι σήμερα, στράφηκαν στην υδραυλική πίεση  η οποία μπορεί με απλούστερους  και ελαφρύτερους μηχανισμούς να αποδώσει πολλαπλάσια  πίεση στις επιφάνειες των τυμπάνων.  Η επόμενη κίνηση ήταν να βρεθεί ένα υγρό το οποίο θα έπρεπε να έχει ιδιαίτερες ιδιότητες όπως:

   Α)  Να αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες ή αλλιώς να βράζει σε υψηλή θερμοκρασία.  Αν το υγρό έβραζε σε χαμηλές θερμοκρασίες π.χ. 120 οC θα μετατρεπόταν σε αέριο και θα έχανε το πλεονέκτημα της αποτελεσματικής  μεταφοράς πίεσης  (ως γνωστόν, σε αντίθεση με τα υγρά, τα αέρια είναι συμπιεστά).

   Β)  Να αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες ώστε να μην υπάρχει περίπτωση να παγώσει μέσα στους αγωγούς  μεταφοράς του.

  Γ)  Να έχει την ικανότητα  να απορροφά την υγρασία (υγροσκοπικό) και να την απομακρύνει (αφομοιώνει), όσο το δυνατόν καλύτερα από τις μεταλλικές επιφάνειες των εξαρτημάτων των φρένων (κυλινδράκια - αντλία - σωληνώσεις).

   Δ)  Να είναι όσο το δυνατόν ρευστό και έτσι να διατηρείτε σε όλες τις μεταβολές της θερμοκρασίας ώστε να μετακινούνται εύκολα τα μόρια του.

   Ε)  Να έχει λιπαντικές ικανότητες ώστε να λιπαίνει τα λαστιχάκια, τσιμούχες και τα άλλα  εξαρτήματα που βρίσκονται στο υδραυλικό σύστημα πέδησης.

   ΣΤ)  Σε περίπτωση διαρροής π.χ. στον δρόμο, να μπορεί να ξεπλυθεί και να απομακρυνθεί εύκολα με νερό.

   Όλα τα παραπάνω, αλλά και πολλά άλλα, δευτερεύουσας σημασίας ήταν τα κριτήρια των χαρακτηριστικών  των υγρών φρένων (υδραυλικού συστήματος πέδησης).

   Κατά κύριο συστατικό χρησιμοποιήθηκε η πολυαιθυλενογλυκόλη με κάποιες προσμίξεις, αλλά και η σιλικόνη μεταγενέστερα.
Έτσι στην αγορά κυκλοφόρησαν  υγρά φρένων που ακολουθούσαν τις προδιαγραφές με κωδική ονομασία  DOT από το  Αμερικανικό υπουργείο  μεταφορών (Department  Of  Transportation).

   Κυριότερες κατηγορίες είναι τα:

DOT 3:  Χρησιμοποιούνται από τους πάρα πολλούς κατασκευαστές αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών με την ανώτερη αντοχή τους στον βρασμό στους 205 οC και το κατώτατο όριο   βρασμού πριν την αντικατάσταση τους να είναι στους 140 οC.

DOT 4:  Χρησιμοποιούνται, επίσης, από πάρα πολλούς κατασκευαστές, με την ανώτερη αντοχή τους στον βρασμό στους 230 οC και το κατώτατο όριο   βρασμού πριν την αντικατάσταση τους να είναι στους 155 οC, αλλά επειδή είναι περισσότερο υγροσκοπικά χρειάζονται ποιο συχνή αλλαγή.
Συνήθως είναι η επιλογή των οδηγών που κινούνται γρήγορα και νευρικά ή αυτών που στην γλώσσα των μηχανικών «καίνε τα φρένα».

DOT 5:  Χρησιμοποιούνται από πολύ λίγους κατασκευαστές και επί το πλείστον σε ειδικές κατηγορίες αυτοκινήτων (εκτός δρόμου) λόγω ότι η βάση τους είναι η σιλικόνη και είναι λιγότερο υγροσκοπικά, αντέχουν πολύ περισσότερο στις υγρασίες (υγρό περιβάλλον -ποτάμια- θάλασσα) με την ανώτερη αντοχή τους στον βρασμό στους 260 οC και το κατώτατο όριο   βρασμού πριν την αντικατάσταση τους να είναι στους 180 οC.

   Όμως έχουν τουλάχιστον 4 σοβαρά μειονεκτήματα:

·       Τα μόρια τους λόγω της σύστασης τους (σιλικόνη)  εγκλωβίζουν αέρα με αποτέλεσμα το πετάλι του φρένου μας να είναι περισσότερο σπογγώδες και ασαφές  από ότι χρησιμοποιώντας κάποιο άλλο υγρό (DOT 4 ή DOT 5.1)
·       Πρέπει να χρησιμοποιείτε σε υδραυλικά συστήματα που ο κατασκευαστής έχει προνοήσει να υπάρχουν εξαρτήματα (λαστιχάκια - τσιμουχάκια) που αντέχουν στην σιλικόνη  γιατί αλλιώς υπάρχει μεγάλο ενδεχόμενο καταστροφής του υδραυλικού συστήματος πέδησης.
·       Δεν πρέπει να αναμειχτούν η να συμπληρωθούν  με άλλα υγρά (DOT-3,  DOT-4, DOT-5.1) παρά μόνο με τα ίδια DOT 5.
·       Είναι τα ακριβότερα στην αγορά.

DOT 5.1: Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή διότι Δεν πρέπει να τα συγχέουμε σαν εξέλιξη του DOT 5 καθώς δεν περιέχουν σιλικόνη αλλά είναι εξέλιξη του DOT 4.  Αρχικά οι προδιαγραφές DOT5 μπορούσαν να καλυφθούν μόνο από τα υγρά με βάση σιλικόνη με την πρόοδο όμως της τεχνολογίας βρέθηκαν πρόσθετα που κατάφεραν να κάνουν τα υγρά με βάση την γλυκόλη και τον αιθέρα ικανά να καλύψουν τις προδιαγραφές αυτές (δηλ. DOT5). Λόγω, λοιπόν, της στενής χημικής συγγένειας τους, είναι δυνατόν να συναντήσουμε τα υγρά αυτά και σαν DOT4 plus ή Super DOT4. Τα υγρά αυτά έχουν όλα τα πλεονεκτήματα των υγρών DOT4 και επιπρόσθετα καλύπτουν τις προδιαγραφές DOT5 στα σημεία βρασμού. Μειονέκτημα έχουν την τιμή αγοράς που είναι 2 ή και 3 φορές υψηλότερη από αυτή τον υγρών DOT4.

   Όπως γίνεται αντιληπτό, πρέπει να προσέχουμε ώστε το σημείο βρασμού των υγρών να μην πέφτει κάτω των 140 οC επειδή αυτό θα σήμαινε ότι η περιεκτικότητα σε υγρασία είναι εκτός των επιτρεπτών ορίων  με σημαντική επίπτωση στην οξείδωση στα  μεταλλικά μέρη του συστήματος πέδησης (αντλία - σωληνώσεις - δαγκάνες - κυλινδρικά, αλλά και μονάδα ABS) και σε ενδεχόμενα επόμενα φρεναρίσματα πανικού ή κινδύνου η πέδηση θα ήταν ανεπαρκής.

Σημείο βρασμού των κοινών υγρών φρένων

“Ξηρό” σημείο βρασμού
“Υγρό” σημείο βρασμού
205 °C   (401 °F)
140 °C   (284 °F)
230 °C   (446 °F)
155 °C   (311 °F)
260 °C   (500 °F)
180 °C   (356 °F)
270 °C   (518 °F)
190 °C   (374 °F)
“Υγρό” σημείο βρασμού ορίζεται ως 3.7% νερού κατ΄ όγκο.

 Έτσι η τακτική αντικατάσταση των υγρών φρένων που χρησιμοποιούν ως κύριο συστατικό την υγροσκοπική γλυκόλη (DOT-3, DOT-4, DOT-5.1) κάθε 2 χρόνια είναι αν όχι επιτακτική τουλάχιστον αναγκαία.

   Σε κάθε συντήρηση (service) είναι απαραίτητος ο έλεγχος και η μέτρηση της θερμοκρασιακής αντοχής των υγρών φρένων  με τα κατάλληλα ειδικά όργανα μέτρησης.

   Τα υγρά φρένων  επειδή είναι υγροσκοπικά (απορροφούν υγρασία από τον αέρα) “τρελαίνονται από την χαρά τους” !!! όταν πηγαίνουμε το αυτοκίνητο μας στο πλυντήριο για πλύσιμο στην μηχανή.
Καλό θα είναι να βάζουμε υγρό από ένα φρέσκο μπουκάλι και όχι αυτό που έχουμε 10 χρονιά στην αποθήκη μας. Αν δε κάνουμε το λάθος και αφήσουμε το μπουκάλι ανοιχτό για μερικές ώρες καλύτερα να το πετάξουμε και αν πάρουμε άλλο καθώς θα έχει απορροφήσει αρκετή υγρασία από την ατμόσφαιρα και θα είναι πρακτικά το ίδιο με το παλιό υγρό που αντικαθιστούμε.
    Επίσης είναι διαβρωτικά  και καυστικά και πρέπει να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή  να μην πέσουν στα  χρώματα του αυτοκινήτου και στα χέρια μας.

   Γ.  Τζημόπουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου